Mijn meneer

Dit weekend las ik Mijn Meneer van Ted van Lieshout en ik heb het in een ademteug uitgelezen.
Ik las het omdat er enorm veel aandacht voor was, natuurlijk vanwege het taboe-onderwerp - een relatie tussen een oudere man en een jongetje - dat Van Lieshout uit eigen ervaring beschrijft. In 1999 verscheen van hem al het boekje Zeer kleine liefde, over hetzelfde onderwerp. Het boekje deed nogal wat stof opwaaien, vooral omdat Van Lieshout nergens de dader veroordeelt. Hij beschrijft de relatie zoals hij die heeft ervaren als elf-jarige, zonder moreel oordeel, met alle verwarring die het in hem opriep. Zelf zegt hij over Zeer kleine liefde: 'Daarin getuigde ik niet meedogenloos tegen pedofilie, waardoor menigeen dacht: slachtoffers worden vaak daders, en hij is nog kinderboekenschrijver ook, dus hij zal zelf wel pedofiel zijn!'

bewonersprotest voor woning bestuurslid Martijn.
foto: Joost van den Broek
Nooit eerder is de pedofiel zo verketterd en in het verdomhoekje geplaatst als in deze tijd. Als bekend wordt dat er een pedofiel in een bepaalde straat komt te wonen, wordt deze letterlijk weggekeken (zie foto). Van Lieshout heeft in interviews over Mijn meneer gezegd dat deze verkettering hem zorgen baart. Beter zou het zijn een open discussie te voeren over dit onderwerp, en mensen niet buiten de samenleving te willen plaatsen. Zelfs dit standpunt is tegenwoordig not done in Nederland. En dat terwijl Van Lieshout een relatie tussen kind en volwassene allerminst goedkeurt.

De auteur beschrijft op zeer aangrijpende wijze wat het doet met een kind - dat hij zijn vader verloren heeft en op school gepest wordt - als een volwassene hem opeens zoveel liefde en aandacht geeft. De meneer in kwestie onderkent wie Ted is - een héél bijzonder jongetje - en moedigt hem aan zijn tekentalent te ontwikkelen. Waar je als volwassen lezer een doortrapte pedofiel ziet die langzaam, maar doelbewust aanstuurt op aanranding van het jongetje, weet Van Lieshout te bereiken dat je ook voelt wat de relatie voor het jongetje betekent en dat deze, zeker in het begin, ook prettig is.

Van Lieshout kan als geen ander op eenvoudige wijze de gedachten van een kind in verwarring formuleren. In de vorm van een biecht aan Maria vertelt het kind over zijn ervaringen en vraagt hij aan Maria of ze hem wil waarschuwen als hij te ver gaat. Hij verwoordt de schaamte en de schuldgevoelens die het jongetje krijgt, maar ook het gevoel uniek te zijn.

Door het zeer persoonlijke karakter van het boek, is het voor mijn gevoel niet helemaal gelukt er de lichtheid en humor in te leggen die de gedichten en (jeugd)romans van Van Lieshout normaal gesproken kenmerken. Maar hij doet zichzelf recht. Hij is niet het slachtoffer zoals wij dat graag zouden zien; degene die de dader achteraf veroordeelt, die alles als negatief ervaart en de dader wil laten boeten. In het nawoord van het boek zegt hij: 'Meneer [had] niet het risico mogen nemen dat ik beschadigd zou raken, los van of ik daadwerkelijk beschadigd raakte of niet. Maar van het gebeuren zelf heb ik geen spijt en als ik het uit mijn leven kon wissen, zou ik dat niet doen.'

Mijn meneer laat ons achter met een ongemakkelijk gevoel: het slachtoffer vertelt hoe het voor hem was, niet zwart-wit, zonder moreel oordeel, zonder commentaar van de volwassene achteraf. Voor de manier waarop hij dat doet, heb ik veel respect.

Bijke

0 reacties:

Een reactie posten

ZOEKEN

PROFIEL BLOGGER

Mijn foto
Bijke & Petry
Literatuurverkenner & Collectioneur
Mijn volledige profiel tonen

CATALOGUS

Zoek in ons totale aanbod
Catalogus
Meer informatie >>

JEUGDBOEKENBLOG

OP DE HOOGTE

Wilt u op de hoogte blijven van nieuwe toevoegingen?
Abonneer...